Maszyny rolnicze UNIA

Fabrykę Maszyn i Narzędzi Rolniczych w Grudziądzu założył w 1882 roku inżynier August Ventzki. Pierwszą maszyną, wprowadzoną do produkcji a następnie sprzedaży był dwuskibowy pług, wykonany jeszcze w prymitywnych warunkach małego warsztatu. W 1898 roku do produkcji został wprowadzony wynaleziony przez Ventzkiego i chroniony patentem kultywator. Maszyna ta, wyprodukowana i sprzedana w setkach tysięcy sztuk, ostatecznie ugruntowała pozycję i renomę grudziądzkiej firmy na rynku maszyn rolniczych. Po powrocie w 1920 roku Grudziądza do Polski, fabryka stała się spółką akcyjną pod nazwą Pomorska Fabryka Maszyn. August Ventzki zachował w niej 25% akcji oraz prawo zasiadania w Radzie Nadzorczej. Wysoka jakość produktów oraz ugruntowana pozycja na rynku dawała grudziądzkiej fabryce pozycję jednego z wiodących zakładów w ówczesnej Europie. W 1926 roku UNIA produkowała 5.000 ton maszyn i urządzeń rolniczych. Eksportowała ponad 10% swojej produkcji, co stanowiło niemal 50% całego ówczesnego eksportu maszyn rolniczych z Polski.

Firma miała swoje przedstawicielstwa w wielu krajach w Europie i na świecie, m.in. w Finlandii, Estonii, Litwie, Łotwie, Rumunii, Austrii, Jugosławii, Bułgarii, Turcji, Grecji, Francji, ale również w Brazylii, RPA i Mandżurii.

W 1939 roku fabryka zatrudniała 1.378 osób.

W czasie wojny kierowana przez syna założyciela – Rudolfa Ventzki’ego firma przestawiła się głównie na potrzeby produkcji wojennej (ok. 70% ogólnej produkcji).

W 1948 roku UNIA została znacjonalizowana jako: Fabryka Narzędzi Rolniczych „Unia” w Grudziądzu i kontynuowała profil produkcji z okresu międzywojennego.

Przez cały okres powojenny UNIA była bardzo znaczącym eksporterem polskich maszyn rolniczych na rynki światowe i europejskie. Między innymi eksportowała swoje maszyny do: Stanów Zjednoczonych, Chin, Anglii, Islandii, Wenezueli, Węgier, Syrii i wielu innych krajów. Przedmiotem eksportu były przede wszystkim glebogryzarki, kultywatory, agregaty do uprawy przedsiewnej i niektóre rodzaje pługów. Znaczną część eksportu stanowiły również części zamienne, np. noże do glebogryzarek i skrzynki przekładniowe.

Od 1953 roku UNIA zaczęła specjalizować się w produkcji narzędzi do uprawy gleby: pługów i kultywatorów przyczepianych i zawieszanych, które systematycznie doskonalono i modernizowano i w których produkcji zakład specjalizuje się do dziś. W 1973 „UNIA” stała się przedsiębiorstwem wielozakładowym pod nazwą: „Agromet – Unia” Fabryka Maszyn Rolniczych, a w 1983 rozpoczęła dużą inwestycję w obiektach położonych Grudziądzu w dzielnicy Mniszek pod przyszłą produkcję glebogryzarek i części zamiennych do agregatów uprawowych. W połowie lat 80. rozpoczęły się kłopoty finansowe z realizacją tej dużej inwestycji. W 1976 roku „UNIA” zatrudniała aż 2.827 pracowników, co stanowi rekord pod tym względem w historii firmy. Przełom lat 90-tych wprowadził UNIĘ oraz jej odbiorców w pułapkę kredytową. Gwałtownie zwiększone stopy kredytów uniemożliwiły kontynuowanie inwestycji oraz zmniejszyły produkcję. Całkowicie załamał się ważny dla UNII rynek wschodni, załamanie nastąpiło również na rynku krajowym.

W latach 1991-95 następował systematyczny spadek sprzedaży co doprowadziło do postawienia fabryki w stan likwidacji w 1995 roku.

W grudniu 1995 roku znak firmowy UNII wraz z częścią hal i maszyn na terenie zakładu w Mniszku zostały wykupione przez prywatnego inwestora.

Powstało nowe przedsiębiorstwo o nazwie UNIA Sp. z o.o., które systematycznie zaczęło odbudowywać pozycję i renomę firmy na rynku maszyn rolniczych oraz budować silną grupę kapitałową.

W 2002 roku UNIA przejęła producenta siewników - firmę Rolmasz – Kraj Kutno. Firmę, która powstała dzięki sprzedaży w 1931 roku linii produkcji siewników przez Venzkiego. Można więc powiedzieć, że po latach produkcja siewników „wróciła do macierzy”. W 2003 roku UNIA stała się właścicielem producenta rozsiewaczy i maszyn do uprawy ziemniaków Agrometu Brzeg. Firma ta również w latach 30 powstała dzięki inżynierom oraz myśli technicznej z Grudziądza. W roku 2006 UNIA nabyła największego producenta opryskiwaczy w Polsce firmę Pilmet Wrocław i przeniosła produkcję, łącząc Pilmet z Agrometem, do Brzegu.

Ostatnim zakupem, dopełniającym całości, było przejęcie fabryki produkującej kosiarki, prasy oraz inne maszyny technologii zielonkowej – Famarolu Słupsk, który również w latach 30. powstał na bazie fabryki założonej przez Augusta Ventzkiego.

Tym samym, jednocząc wszystkie główne ośrodki produkcji maszyn rolniczych na ziemiach polskich z początku XX wieku jak i z okresu powojennego, obecni właściciele stworzyli największy koncern produkujący maszyny dla rolnictwa w Europie Środkowej.

Obecnie UNIA składa się z 4 fabryk: w Grudziądzu, Brzegu, Słupsku oraz Kątach Wrocławskich. Zatrudnia łącznie blisko 1200 pracowników. Produkuje ok. 25 000 maszyn rocznie osiągając przychody powyżej 100 000 000 Euro rocznie. Eksport stanowi 40 % przychodów firmy.

UNIA to czołowy producent w Europie obecny na 35 rynkach i na 60 rynkach na świecie.